Zeedijk gedicht

Zeedijk

De dijk is de huid van vlak, laag land

Recht vooruit, op zwemafstand,

Het lelieblad van Flevoland.

Achter ligt een groene zee van gras

vol vogels Wat gebeurt er in een eeuw?

Niets en alles: Marsmans eeuwige rampen.

Het petekind van Wilhelmina, geboren

in de stormvloednacht, al levens lang

geleden verdwenen in de driehoek

van de smalle weg. Wie weet waar

hij moet kijken ziet haar lopen, licht

doorschijnend, op de rug gezien,

van Spakenburg naar Nijkerk

en weer terug. De drie dimensies

van een zeedijk: Lengte. Hoogte. Tijd.

Ingmar Heytze


Het gezin van Peter en Aaltje Vedder staat centraal. In de watersnoodnacht van 13 op 14 januari wordt Aartje geboren, hun zevende kind. Een paar dagen na de geboorte komt koningin Wilhelmina op bezoek. Zij wordt haar peetmoeder. Aartje krijgt als tweede naam Wilhelmina.

https://www.mijnzuiderzee.nl/page/7033/overstroming-1916-eemland-spakenburg


Rond 1200 kwam de grootschalige dijkaanleg op gang. Vooral de kloosterordes die zich in de kustgebieden vestigden, zetten zich hiervoor in. Rond 1250 had de provincie Groningen al een aaneengesloten zeedijk, de Oude Dijk. Door binnendringend zeewater werd de Nederlandse kustlijn tussen het jaar 0 en 1500 ongeveer 44 procent langer (2600 kilometer). De lengte van de kustlijn illustreert misschien het best de Nederlandse inzet om land te veroveren op de zee. In 1850 was deze 2100 kilometer lang, in 1950 1600 kilometer en in 2000 nog slechts 880 kilometer.

Na zich drie jaar intensief met dijken te hebben beziggehouden, is Pleijster nu op zoek naar een dijkhuisje. Zo’n huis wijkt af van normale woningen. Aan het bouwen op of tegen een dijk zijn allerlei voorwaarden verbonden die verschillen naar locatie en tijd. Dat leidt tot een constante zoektocht van de woningeigenaren naar wat is toegestaan. Dijkhuisjes passen zich aan de dijk aan en groeien mee. Wordt de dijk verhoogd, dan proberen de eigenaren een verdieping extra te plaatsen.

In de weekenden dat hij over Nederlands dijken reed, overnachtte hij veelal in bed and breakfasts. Die liggen opvallend vaak aan de dijk. Net als galeries en ateliers. Voor Pleijster het bewijs dat de dijken bewoond worden door vrije zielen. Ook voor wie sceptisch is, tonen de honderden foto’s in de atlas dat daar wel een kern van waarheid in zit. Al zijn er ook foto’s die het tegendeel bewijzen: saaie eenvormige woningbouw uit de jaren ’90 die de dijk geheel aan het oog onttrekt, en bijvoorbeeld het Rotterdamse winkelcentrum Bigshops bij het Marconiplein, waar de Schielandse Hoge Zeedijk verstopt is achter de Gall & Gall, Albert Heijn, Blokker en Xenos. 

https://geografie.nl/artikel/dijken-van-nederland