Wonen bij de Hollandse IJssel
3000 jaar wonen nabij de Hollandse IJssel
Het landschap van Zuidwest-Utrecht maakt deel uit van het uitgestrekte centrale Hollands-Utrechts veenweidegebied en heeft zich zo’n 6000 jaar geleden gevormd.
Rond 70 voor Chr. Wordt ten zuiden van het gebied de Lek gevormd. De Hollandse IJssel vormt zich in het begin van de derde eeuw. Zo’n 1000 jaar geleden worden deze rivieren bedijkt en weteringen aangelegd om de moerassen en rivierbossen droog te maken voor bouwgronden. Door de wateronttrekking aan de venige grond zakt de bodem echter steeds meer in (tot nu toe bijna twee meter), waardoor met hogere dijken, meer weteringen en vooral een betere bemaling moet toepassen. Verderop in deze tentoonstelling is dit in een maquette zichtbaar gemaak.t
Sporen van de eerste vaste bewoning van dit gebied dateren uit de Bronstijd. Bij archeologische opgravingen ten zuiden van IJsselstein in 2000 en 2001 worden sporen uit de Midden-Bronstijd, Vroege-IJzertijd en Romeinse tijd gevonden. Het meest kenmerkend is een nederzetting uit de IJzertijd van ca. 3000 jaar geleden, bestaande uit enkele boerderijen, omheinde erven en waterputten. Een weergave van zo’n boerderij uit de IJzertijd ziet u in deze zaal. De boerderij moet een omvang van zo’n 8 bij 25 meter hebben gehad. Naast de boerderij is een spieker gebouwd, een bijgebouw voor de voorraden, zoals graan. Een aangetroffen kuil duidt op de aanwezigheid van een hooiberg. De bewoners van de boerderij moeten zowel akkerbouw als veeteelt hebben bedreven.
Voor de grote ontginningen zijn er dus al nederzettingen in dit gebied geweest, veelal op de stroomruggen. Na de ontginning neemt de bewoning van het gebied nauwelijks toe. De Lopikerwaard is lange tijd een op zichzelf staand poldergebied gebleven, met een agrarische bevolking, van de buitenwereld min of meer afgesloten door het ontbreken van goede verbindingen over land. In de 11e en 12e eeuw ontstaan de eerste steden aan een rivier, bij een kasteel of als markcentru voor het omliggende platteland: Het Gein, IJsselstein, Montfoort en Oudewater.
Bron: Museum IJsselstein
