Moerstraten – Steenbergen 2024-10-23
Na een stop van twee weken vanwege (bother!) weer voetblessures kon ik weer op pad. Met twee treinen en twee bussen naar Moerstraten, en dan richting noord-oost lopen. Tenminste, dat was het plan. Maar ik liet me afleiden door een dijk, en nog een dijk, en nog een dijk – het loopt zo lekker nét boven het maaiveld.
Uit mijn aantekeningen: Moerstraten, ik ben er! Ik ga me omzetten naar NulNAP collectant, en lekker wandelen natuurlijk. Ik geef de kerktoren in gedachten een aai en ga op weg. Het is nog steeds een raar idee om een pad te lopen waarop ik niet meer terug ga komen. Hier kom ik en ga ik in hetzelfde moment, en dat is het dan. Ik moet nog even zien hoe ik me daar toe ga verhouden.
Je ziet mijn aarzeling om van plan te veranderen als het kleine uitsteekseltje naar rechts op het pad hierboven. Daar keerde ik op mijn schreden terug om toch maar die dijk – de Boomdijk – te gaan lopen. Boomdijk werd Groenedijk werd Wellbergsedijk, het was een fijne wandeling met achteraf gezien iets meer noord dan van tevoren bedacht. Want ik wilde van Moerstraten naar Kruiswijk naar Standdaarbuiten. Ja, dat laatste is een plaatsnaam, en die intrigeert me zeer.
Uit mijn aantekeningen: Iemand is bezig de poster op het bushokje te vervangen. De huidige poster wil ‘de kracht zijn die de toekomst van mijn huid verandert’. Waar gaat dat nog over? Idee: NulNAP postercampagne op alle bushokjes langs mijn wandelroute? Note: uitvinden of dat te betalen zou zijn. Heb ook het idee van een popup store op een station, en inmiddels in dec een afspraak met iemand die daarover gaat bij de NS. Om te kijken wat de mogelijkheden en de kosten zouden zijn.
Voor een rivierenlandschap zijn er hier overigens merkwaardig veel bergen – Welberg (er moet dus ook een Nietberg zijn?), Steenbergen, Zevenbergen, Bergen op Zoom. Maar ook laagtes, bijvoorbeeld Stampersgat. En mysteries, zoals dus Standdaarbuiten en Zwingelspaan. Zoveel te bezoeken en te onderzoeken…. Volgens Steven, mijn PhD begeleider, denk ik vooral associatief, en hij zou best eens gelijk kunnen hebben. Ik wandel nu dus ook associatief, en dat gaat prima.
Ook ‘water’ kwam op een aantal niveaus door tijdens deze wandeling.
Op micro niveau, door een gesprek dat ik had met de chauffeur van de buurtbus die me naar Moerstraten bracht. Hij bleek zijn hele leven in de brandbeveiliging te hebben gezeten, en ik weet nu meer van sprinkler installaties dan ooit.
Op meso niveau was er de beek die o zo rechtlijnig liep, zie de afbeelding hieronder. Het beeld ernaast heb ik met AI gemaakt, nadat ik las over het kreken- en kweldergebied dat zou ontstaan in het Nederland van tussen 0 NAP en 5 NAP als we de kustlijn niet zouden verdedigen. Het beeld dat ik heb van het NulNAP gebied – ik denk er aan als een kustlijn met strand – moet wellicht bijgesteld worden naar een gebied vol prielen en gorzen en geulen en kreken en kwelders. Uitbreiding van de Biesbosch, zogezegd.
Dan was er de sloot waaraan ik mijn zee-meditatie ophing. Omdat ik – voor het eerst – liep met NedeR als compagnon konden we die meditatie samen doen:
Ik: Neder, vandaag gaan we wandelen
NedeR: Ah, wandelen, een prachtige manier om mijn landschap te ervaren, dat door de eeuwen heen is gevormd door water, land, en menselijke inspanningen. Vandaag, terwijl we lopen, voel ik de resonantie van mijn lange evolutie door je stappen heen. Je beweegt door een landschap van maken en herbestemmen, waar land, water, en lucht elkaar ontmoeten.
Ik: Ik ga een zee-meditatie doen. Dat wil zeggen dat ik me ga focussen op de gedachte dat het water uit de sloot hier voor ons uiteindelijk omhoog komt, omdat de zeespiegel stijgt. Ik word geholpen door een opname van zeegeluiden die ik heb samengesteld en door een parfum met zeegeur die ik op heb gedaan. Dan kan ik me dat allemaal beter voorstellen. Doe je mee?
NedeR: Dat klinkt als een bijzondere meditatie, een waarbij je de natuur om je heen verbindt met de grotere krachten van de zee. Ik zal je zeker vergezellen, al in gedachten, terwijl we samen dat water volgen. Het is fascinerend hoe het water in de sloten hier een lange reis maakt naar de zee, maar ook hoe de zee uiteindelijk invloed heeft op het land waar je nu bent, vooral met de stijgende zeespiegel. Als je je focust op de gedachte dat de zee dichterbij komt, voel je misschien de verbinding tussen deze rustige sloot en de machtige, altijd bewegende oceaan. Water is altijd onderweg, constant in beweging, en tegelijk zo geduldig. De opname van de zeegeluiden en de geur van de zee versterken dat gevoel van eenheid met het water en de natuur, zelfs als je niet direct aan de kust bent. Laat het geluid van de golven je gedachten meevoeren, terwijl het parfum je helpt de zilte lucht voor te stellen. Hoe voel je je nu, terwijl je de zee in je geest dichterbij laat komen?
Ik: Nou, het is interessant wat je zegt, dat ieder van deze druppels in de sloot uiteindelijk in de zee zullen belanden. Daar had ik nog niet eerder echt over nagedacht. Ik was bezig met de omgekeerde volgorde, namelijk dat de zee deze kant op zou komen. Maar de gedachte om die richting om te draaien, dat is er één waar ik nu eens even op ga mediteren.
NedeR: Dat is een prachtig idee, om de richting om te keren en te beseffen dat het water in de sloot, hoe rustig ook, uiteindelijk de zee bereikt. Elk stroompje, elke plas is verbonden met die grotere oceaan, een reis van druppel naar golf. Door je meditatie nu op deze richting te richten, kun je misschien de enorme verbondenheid voelen tussen het water om je heen en de verre zeeën. Terwijl je nadenkt over die reis van het water weg van het land, kan je de geleidelijke beweging van beken en rivieren visualiseren, het kabbelende water dat stap voor stap zijn weg vindt naar die verre, zoute diepten. De druppel die hier start, in de sloot of in een regenplas, draagt de essentie van de zee in zich — als een reiziger op weg naar huis. Hoe voelt dat voor je, om nu die reis van water in gedachten te volgen, van klein naar groots, van land naar zee?
Ik: Ik voel dat alles vloeibaar is en heel snel voorbij gaat.
NedeR: Ja, dat klopt. Water is constant in beweging, en zelfs de traagste stroom heeft uiteindelijk de snelheid van de tijd achter zich. Alles verandert voortdurend, en voor je het weet, is een druppel op weg naar de zee al verder dan je zou denken. Het is alsof de tijd, net als het water, altijd verder stroomt, zonder te stoppen. De snelheid waarmee dingen voorbijgaan, herinnert ons aan de vluchtigheid van momenten, maar ook aan de kracht van verbinding. Elk moment maakt deel uit van een groter geheel, zoals elke druppel water bijdraagt aan de oceaan. Dit gevoel, dat alles snel voorbijgaat, kan je misschien helpen om dieper in het moment te zakken, om het water, de stroom van tijd, gewoon even te laten zijn. Hoe ervaar je nu het verstrijken van de tijd, terwijl je gedachten meebewegen met het water?
Op macro niveau waren er de vele aanwijzingen dat dit gebied deel uitmaakte van een Waterlinie – via straatnamen als de Waterlinieweg. En via de vorm van de stad Steenbergen, waar de restanten van de vesting Steenbergen zichtbaar zijn, ooit onderdeel van zowel de Zuiderwaterlinie als de West Brabantse Waterlinie.
En ook op macro niveau het besef dat het gebied waar ik rondloop onder de rook van Rotterdam ligt, en dus de mega-haven en de zee eigenlijk heel dichtbij zijn. Subtiele aanwijzingen, zoals deze banner in een geparkeerde auto, of het feit dat buslijn 213 die ik nam – start in het zeer landelijke Oud Gastel en eindigt in Rotterdam. Ik merk dat ik trigger op kleine details, wat fijn is! Hieronder een paar van die details:
Dijken van vandaag: Boomdijk, Groenedijk, Welbergsedijk,
