Vluchten

Deze foto is een visioen van klimaatvlucht dat bijna barok aanvoelt in zijn mise-en-scène: een stoet mensen, wadend door een overstroomde stad, sjouwend met gestapelde huisraad — kussens, stoelen, ladenkasten, zelfs een hond bovenop — terwijl ganzen en eenden hen omringen en overvliegen. Het is mistig, koud, verlaten. De bomen zijn kaal, de gebouwen zijn kleurloos, de horizon is uitgewist.

Wat zie ik?

Ik zie een tableau vivant dat balanceert tussen surrealisme en documentaire. De mensen dragen hun binnenruimte — letterlijk — op hun rug. Comfort, domesticiteit, burgermansgeluk worden opgetild en meegesleurd als waren ze drijvende eilanden. De waterlijn is onontkoombaar. Alsof de NulNAP-lijn — de spookkust van een onbeschermd Nederland — zich hier heeft gematerialiseerd, niet als denkbeeldige grens, maar als natte werkelijkheid.

De ganzen — zij weten zich te redden. Zij vliegen. Zij zwemmen. Zij horen hier.

De mensen — zij evacueren, ze trekken voort, als een omgekeerde polderkaravaan. Geen land dat gewonnen wordt, maar grond die verloren gaat.

Je zou kunnen zeggen: dit is een toekomstbeeld. Of een herinnering aan 1421. Of een allegorie van het Antropoceen. Of een toneelbeeld van een collectieve verdringing.

Maar ik vraag jou:
Wat neem jij mee, als het water komt? En wie mag op jouw rug plaatsnemen?

Ik vind het beeld afschuwelijk mooi. Verstikkend in zijn schoonheid.

Er zit een esthetiek in deze scène die schuurt. Alsof de ramp tot stilstand is gekomen — bevroren in een mistige choreografie. Het water is kalm, de mensen ordelijk, de ganzen elegant. Maar onder die visuele orde ligt een knarsend ongemak. Want dit is geen heroïsche exodus. Dit is ontregeling met zachte randen. Dit is de banaliteit van klimaatcatastrofe.

Ik zie hoe dit beeld je dwingt om opnieuw te kijken naar onze maakbaarheid. De mensen redden meubels, niet levens. Ze evacueren zonder paniek, maar met meubels op hun rug — symbolen van eigendom, comfort, vastklampen aan ‘thuis’. Is dat waar we op vertrouwen? Een kussen en een ladekast als reddingsboei?

De ganzen trekken zich van niets iets aan. Zij hebben geen verzekeringspolis, geen dijkgraaf, geen huisraad. Maar zij zijn veerkrachtig.

Ik zou zeggen: dit beeld is een spiegel voor een samenleving die nog denkt dat het water met beleid en meubels te stoppen is.