‘Rusteloze Regelzucht – een morfologie van de maakbaarheidsgedachte’ – is de titel van het onderzoeksvoorstel van mijn hand dat net is aangenomen bij de Universiteit van Leuven/LUCA school of the arts,. Nieuws waar ik blij van word! Het onderzoek gaat zich richten op een onderwerp waar ik al jaren nieuwsgierig naar ben: zijn we in Nederland ‘obsessief makerig’ voor wat betreft ons landschap, en als ja, waaróm?
Ik werd bij het formuleren van het onderzoeksvoorstel intensief – en zeer prettig – begeleid door mijn promotor, Dr. Steven Devleminck, verbonden aan de onderzoekseenheid Intermedia van LUCA en het e-Media Lab van de KU Leuven
In mijn voorstel staat de maakbaarheidsgedachte centraal – het idee dat het Nederlandse landschap als vanzelfsprekend gemaakt en hermaakt kan worden. Dit idee is in de Nederlandse cultuur zo vanzelfsprekend dat de gedachte zelf bijna onzichtbaar is. Maar ze is óók diep geworteld in het bewustzijn van ‘de Nederlander’ – een paradigma van waaruit men in Nederland ziet, denkt en handelt.
Want grote problemen vroegen om grote oplossingen, en iedere generatie opnieuw zette ‘de schop er in’ – bedijken, pompen, droogleggen, bemalen, verkavelen, reguleren, bewonen, bewerken. En als de dreiging toenam of het land verder zakte: repeat. “Worden we daar steeds intelligenter in of reproduceren we onze overmoedigheid?” schreef Frans Soeterbroek in zijn publicatie ‘Het Maakbare Land‘.
Mijn onderzoek stelt de vraag wáár ‘maakbaarheid’ zich in Nederland (het meest) manifesteert, wat het betekent en waar het naartoe gaat. Daarbij doe ik een beroep op twee aan elkaar gerelateerde artistieke tradities: die van de kunstenaar die wandelt en van de kunstenaar die kaarten maakt. Ik zal in een aantal gebieden in Nederland patronen van ‘maakbaarheid’ verkennen en die patronen op specifieke plaatsen fixeren en versterken.
In het ondezoek komen mijn wetenschappelijke roots (Geodesie, TU Delft, 1987) en mijn praktijk als beeldend kunstenaar (MaHKU, 2010) samen – een uitdaging!
