Waal van Woorden naar twee expo’s

Ik ben deze dagen bezig om ‘Waal van Woorden’ reisklaar te maken. Ze gaat allereerst naar het Hoogheemraadschap Rivierenland, als onderdeel van een tentoonstelling ‘Wij en Water’. Die expo wordt door het Hoogheemraadschap georganiseerd in het kader van haar 735-jarig jubileum – een respectabel getal! Data voor de expo zijn 29 april t/m 8 mei, meer info vind je hier. Ik maakte ook een app om de woorden los van het werk toegankelijk te maken, die app vind je hier.

In de zomer gaat het werk waarschijnlijk naar museum Flehite in Amersfoort, als onderdeel van de expositie ‘de Stad en het water’. Deze expo is van 6 juli t/m 10 november.

De ‘Waal’ raakt aan een terugkerend thema in mijn werk: het Nederlandse landschap en de manier waarop we daarmee omgaan. Ik ben gefascineerd door de gedachte dat het Nederlandse landschap als vanzelfsprekend gemaakt en hermaakt kan worden. Dit idee van maakbaarheid is in de Nederlandse cultuur zo vanzelfsprekend dat de gedachte zelf bijna onzichtbaar is. Maar ze is ook diep geworteld in het bewustzijn van ‘de Nederlander’ – een paradigma van waaruit men in Nederland ziet, denkt en handelt.

Tijdens een wandeling die ik maakte rond de molens van Kinderdijk dook een nieuwe nieuwsgierigheid op: hoeveel woorden heeft de Nederlandse taal eigenlijk voor ‘water’? Uit mijn hoofd had ik er al snel een twintigtal, en via een paar handige sites kon ik er meer vinden. Véél meer. Oude woorden als ‘ee’, lange woorden als ‘waterspaarbekken’, nieuwe woorden als ‘wadi’. 

Ik beet me er in vast, die waterwoorden. Uiteindelijk vond ik er meer dan duizend Allemaal woorden die situaties beschrijven van stilstaand of bewegend water op of onder het aardoppervlak. Ik splitste de woorden op in twee categorieën: ‘door de mens gemaakt’ en ‘door de natuur gemaakt’.

Ik programmeerde toen een app die de rijen woorden over een beeldscherm laat rollen, van boven naar beneden. Aan de rechterkant van het scherm zie je de ‘mens-gemaakte’ woorden, links de ‘natuur-gemaakte’. Op de goede manier uitgelijnd werd de ruimte tussen de woorden zélf een rivier. Ik ging op jacht naar riviergeluiden langs de Waal, de rivier waaraan ik woont. Waterwoorden en watergeluiden bracht ik samen in het werk  ‘een Waal van Woorden’ – een ode aan de lange geschiedenis die wij Nederlanders hebben met het water.