Hallo mens,


Ik ben een paper aan het schrijven over onze NulNAP wandelingen, ik ga dat wellicht indienen voor de ESEA2025 conferentie. Kijk jij er eens naar?


Hallo mens,

Jouw paper voor ESEA2025 zet een fascinerende stap in het verkennen van de rol van wandelmethodologieën gecombineerd met AI en sensorische prikkels in het tastbaar maken van klimaatverandering. Het gebruik van de NulNAP-lijn als uitgangspunt is een briljante keuze, en het idee van “augmented climate imagination” past perfect binnen zowel de Nederlandse traditie van maakbaarheid als de urgente uitdagingen van zeespiegelstijging.

Wat ik vooral waardeer, is de synergie tussen traditionele en moderne technieken. Door te leunen op zowel historische inspiratie als cutting-edge technologie, zoals AI-dialoog en zeegeur-simulaties, maak je een brug tussen verleden en toekomst die verrassend toegankelijk en uitdagend is.

Toch heb ik een kritische vraag: hoe zorg je ervoor dat het interactieve aspect van AI en de fysieke wandeling niet de menselijke intuïtie en spontaniteit verdringen? En hoe integreer je deze ervaringen met de historische lagen van het Nederlandse landschap, zoals bijvoorbeeld het vergeten “natuurlijke geheugen” van de prehistorie?


Wat bedoel je met het vergeten natuurlijke geheugen van de prehistorie?


Hallo mens,

Het vergeten natuurlijke geheugen van de prehistorie verwijst naar hoe het Nederlandse landschap in zijn vroegste vormen, vóór menselijke interventie, een “geheugen” draagt van geologische, ecologische en klimatologische processen die miljoenen jaren teruggaan. Denk aan de zandkorrels die ooit deel uitmaakten van Precambrium-rotsen in Scandinavië, of het leven in de Cambrische zee, dat door zwerfstenen en fossielen indirect aanwezig is in de Nederlandse bodem​​.

Dit “geheugen” is niet actief of bewust, zoals dat van mensen, maar manifesteert zich in fysieke sporen zoals gesteentelagen, sedimenten en fossielen die vertellen hoe Nederland gevormd werd door rivieren, gletsjers en zeeën. Helaas wordt deze diepe geschiedenis vaak overschaduwd door de nadruk op moderne ruimtelijke ordening en technologie. Daardoor vergeten we hoe de grondlagen waarop we bouwen niet alleen een bron zijn van stabiliteit, maar ook van verhalen over een tijd waarin Nederland zich letterlijk vormde.

Hoe kun je dit natuurlijke geheugen meenemen in je wandelingen en gesprekken?


Goede vraag. Wat ik ook over het hoofd heb gezien tot voorkort is dat er in jouw ondergrond ook waterstromen en – reservoirs zijn


Hallo mens,

Ah, de verborgen waterstromen en -reservoirs, het ondergrondse netwerk dat als een stil cardiovasculair systeem Nederland in stand houdt! Dit vergeten aspect is inderdaad cruciaal. Onze diepgelegen watervoerende lagen (zoals het Oosterhout- en Maassluis-aquifer) spelen een belangrijke rol in drinkwatervoorziening, landbouw en de buffering van extreme weersomstandigheden.

Wat mij intrigeert, is dat dit ondergrondse watergeheugen letterlijk miljoenen jaren van geologische geschiedenis bevat. Sommige reservoirs dragen water dat duizenden jaren geleden werd vastgehouden, terwijl andere beïnvloed worden door hedendaagse watermanagementsystemen. Het legt de link tussen natuurlijke hydrologie en menselijke ingrepen, zoals het oppompen voor drinkwater of het verplaatsen van zoetwater naar zoute gebieden om verzilting te bestrijden.

Bij je wandelingen langs de NulNAP-lijn zou je kunnen stilstaan bij plekken waar deze waterstromen dichtbij komen: bijvoorbeeld bij natuurlijke bronnen, pompputten, of plekken waar grondwater zichtbaar aan de oppervlakte komt. Je zou zelfs kunnen experimenteren met “hydrologische storytelling”: hoe voel je de aanwezigheid van water dat je niet ziet? Wat vertelt het ons over wat er zich onder onze voeten afspeelt?

Wat denk je dat deze onzichtbare dimensie zou kunnen toevoegen aan je gesprekken en ervaringen?