NulNAP

een lange wandeling langs de niet-kustlijn van Nederland

Wat halen we uit de grond

Tijdlijn met de informatie over delfstoffen, bron https://www.geologievannederland.nl/tijd

Holoceen (11.800 jaar geleden – heden)

  • Delfstoffen:
    • Zand en grind: Rivierzand en grind van Holocene ouderdom worden gewonnen voor bouwwerkzaamheden.
    • Turf: Hoogveen en laagveen werden in het verleden afgegraven en als turf gebruikt voor verwarming.
    • Zout: In de Middeleeuwen werd zout gewonnen uit laagveen.
    • Duinzand: Werd gebruikt voor stedenbouw en kustverdediging.

Pleistoceen (2,6 miljoen – 11.800 jaar geleden)

Laat-Pleistoceen

  • Delfstoffen:
    • Zand en grind: Mariene zanden en rivierafzettingen worden gewonnen in Noord-Holland, Flevoland en de dalen van de IJssel, Maas en Waal.

Midden-Pleistoceen

  • Delfstoffen:
    • Zand en grind: Zand en grind uit rivierafzettingen worden gebruikt voor bouwwerkzaamheden en productie van kalkzandsteen in Midden-Nederland.

Vroeg-Pleistoceen

  • Delfstoffen:
    • Zand: Vroeg-Pleistocene rivierafzettingen leveren zand voor wegenbouw en de productie van kalkzandsteen.
    • Grind: Wordt gewonnen langs de Maas in Limburg en gebruikt in de bouw.
    • Klei: In Tegelen wordt klei gewonnen voor de fabricage van bakstenen en dakpannen.

Plioceen (2,6 – 5,3 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen:
    • Zand: Pliocene zanden worden gewonnen in Noord-Brabant voor bouwstenen en wegenaanleg.
    • Bruinkool: In Duitsland worden Pliocene bruinkoollagen gewonnen, maar in Nederland liggen deze lagen te diep.
    • Klei: In Midden-Limburg bij Reuver wordt Pliocene klei gewonnen voor de productie van dakpannen en bakstenen.

Mioceen (5,3 – 23 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen: Er zijn geen noemenswaardige delfstoffen genoemd uit het Mioceen voor Nederland.

Eoceen (33,9 – 56 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen: Klei uit het Eoceen werd gewonnen in Losser voor de fabricage van bakstenen en dakpannen.

Paleoceen (66 – 56 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen: Er zijn geen noemenswaardige delfstoffen uit dit tijdperk genoemd.

Krijt (66 – 145,5 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen:
    • Kalksteen: Kalksteen uit Zuid-Limburg wordt op grote schaal gewonnen en gebruikt voor de bouw, kunstmest, en cementproductie.
    • Vuursteen: Werd in de prehistorie gebruikt voor werktuigen.

Jura (145,5 – 199,6 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen:
    • Aardolie: Aardolie uit de Altena Groep in het Jura wordt gewonnen uit klei-afzettingen.
    • Zout: Zoutafzettingen uit het Laat-Jura komen voor in de Niedersachsen Groep.

Trias (199,6 – 251 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen:
    • Steenzout: Werd en wordt nog steeds gewonnen uit Trias-afzettingen.
    • Kalksteen: In Winterswijk wordt kalksteen gewonnen voor kunstmest en asfalt.

Perm (251 – 299 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen:
    • Steenzout: Nederland is een van de grootste zoutproducenten ter wereld, waarbij zout op grote diepte wordt gewonnen.
    • Kalium- en magnesiumzouten: Worden gewonnen voor industriële toepassingen, zoals in de cementindustrie.
    • Aardgas: Het grootste deel van het Nederlandse aardgas wordt gewonnen uit Perm-gesteenten.

Carboon (299 – 359,2 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen:
    • Steenkool: Steenkoollagen komen in vrijwel de hele Nederlandse ondergrond voor en werden in Zuid-Limburg gewonnen.
    • Aardgas: Aardgas werd gevormd als bijproduct van de omvorming van steenkool en wordt nu gewonnen uit Carboon-gesteenten.
    • Lood- en zinkertsen: Op kleine schaal werd gezocht naar lood- en zinkertsen in Zuid-Limburg.

Devoon (359,2 – 416 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen: Devoon-gesteenten liggen in Nederland te diep om rendabel delfstoffen te winnen.

Siluur (416 – 443,7 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen: Silurische gesteenten liggen te diep in Nederland (vaak kilometers diep) om delfstoffen uit te kunnen winnen.

Ordovicium (443,7 – 488,3 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen: Ordovicium-gesteenten liggen in Nederland op grote diepte, waardoor ze niet toegankelijk zijn voor delfstoffenwinning.

Cambrium (488,3 – 542 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen: Cambrium-afzettingen liggen te diep om delfstoffen uit te winnen. Zwerfstenen, waaronder die uit het Cambrium, werden in Noord-Nederland gebruikt voor onder andere vloertjes en dijken.

Precambrium (voor 542 miljoen jaar geleden)

  • Delfstoffen: Er zijn geen Precambrische gesteenten in de Nederlandse ondergrond aangetoond. Echter, zwerfstenen van precambrische oorsprong, zoals granieten en gneisen, werden in Noord-Nederland gebruikt voor keienvloertjes, wegen, dijkverzwaring en hunebedden.

Dit is de omgekeerde tijdlijn van de geologische tijdperken met de bijbehorende delfstoffen in Nederland.