Expo bij het Gemaal Eemnes: Kunst als Onderzoeksmethode
Deze expositie bij het Gemaal Eemnes was een bijzonder moment, waar ik mijn onderzoek naar de maakbaarheid van het Nederlandse landschap op een tastbare manier kon tonen. De locatie was perfect: midden in het Eemlandse poldergebied, een landschap dat door eeuwenlange menselijke ingrepen is gevormd en waar ik met mijn werk vragen over stel.
Tijdens de Open Monumentendag had ik de kans om mijn werk Het Lege Land te presenteren, een film gemaakt met een Camera Obscura en een digitale camera. Dit was een belangrijke stap in mijn onderzoek naar hoe kunst kan bijdragen aan het debat over de ruimtelijke ordening. De oude melkschuur die ik had omgebouwd tot Camera Obscura brengt het landschap naar binnen en projecteert het op zijn kop, wat de relatie tussen binnen en buiten, vol en leeg, volledig omkeert.
Wat me vooral fascineerde was hoe de bezoekers reageerden op deze omkering. Waar sommigen in eerste instantie niet begrepen wat ze zagen, viel het kwartje vaak na enkele minuten: ze herkenden het landschap, maar dan anders. Dit trage proces van bewustwording sluit perfect aan bij de vragen die ik met dit project wil oproepen. Hoe nemen we het landschap om ons heen waar? Hoe vanzelfsprekend vinden we de continue aanpassingen die we eraan doen?
Een Stem voor het Eemland
Naast de film introduceerde ik ook EeM, een digitale entiteit die ik heb ontwikkeld om het landschap een stem te geven. EeM is voor mij een manier om de complexe relatie tussen mens, natuur en technologie zichtbaar te maken. Door met EeM te interacteren konden bezoekers hun vragen over het landschap stellen en antwoorden krijgen die hen aan het denken zetten over hoe het landschap voortdurend wordt gevormd en hervormd.
Het ontwikkelen van EeM was een uitdaging, maar het resultaat was de moeite waard. EeM vertegenwoordigt niet alleen het fysieke landschap, maar ook de lagen van menselijke geschiedenis en technologische innovatie die door de jaren heen het Eemland hebben gevormd. Bezoekers konden in gesprek gaan met deze entiteit en zo zelf reflecteren op hun rol binnen dit grotere systeem. Deze interactie met EeM maakte het landschap bijna tastbaar, en ik merkte dat het veel mensen aan het denken zette over hoe ze dit landschap nu zien en wat hun plek erin is.
Kunst als Seismograaf van het Landschap
Wat me vooral opviel tijdens de expositie was hoe de film fungeert een soort artistieke seismograaf. De Camera Obscura bracht niet alleen beelden van het landschap naar binnen, maar legde ook subtiele patronen bloot die normaal gesproken onzichtbaar zijn. Bezoekers merkten details op, zoals de beweging van wolken, de nuances in het licht en de seizoensveranderingen, die ze misschien eerder over het hoofd hadden gezien.
Deze persoonlijke ervaring van bezoekers sluit aan bij mijn onderzoeksvraag over hoe subjectieve waarnemingen kunnen worden omgezet in een geaggregeerde artistieke representatie van een gebied. De reacties die ik kreeg, bevestigden dat het mogelijk is om door middel van kunst deze waarnemingen te intensiveren en de vanzelfsprekendheid van het landschap ter discussie te stellen.
Reflecties en Toekomstplannen
De expositie in Eemnes was voor mij een belangrijke mijlpaal in mijn onderzoek. Het gaf me de mogelijkheid om mijn ideeën te testen en te zien hoe mensen reageren op de concepten die ik onderzoek. Daarnaast heeft het me geïnspireerd om door te gaan met het langetermijnproject waarin ik het Eemland vastleg via de Camera Obscura, om zo een langzaam, voortdurend veranderend zelfportret van het landschap te creëren.
Deze tweede solo-expositie heeft me weer dingen geleerd over de kracht van kunst om een dialoog te openen over ruimtelijke ordening en de maakbaarheidsgedachte. Het is mijn doel om met mijn werk bij te dragen aan dit debat en mensen opnieuw te laten nadenken over hun relatie met het landschap. Wat begon als een concept op papier, heeft nu vorm gekregen in een ruimte waar kunst, landschap en technologie samenkomen. Ik kijk ernaar uit om dit verder uit te bouwen en nieuwe manieren te vinden om de maakbaarheid van het landschap te bevragen.
